Wiśniowa - duża wieś w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Wiśniowa.

Położona w dolinie Krzyworzeki, położona pomiędzy kulminacjami Lubomira i Ciecienia w Beskidzie Wyspowym.

Historia:
Wieś została założona w 1550 roku na prawie wołoskim w dobrach zamku dobczyckiego. Niegdyś wydobywano tu rudę żelaza. W XVII w. wieś została spustoszona w czasie walk powstań kuruców oraz licznych powodzi. W okresie międzywojennym pracowały tu tartaki kuźne i folusze. Okolice Wiśniowej i sąsiednich wsi (Lipnik, Zasań, Glichów) były we wrześniu 1944 r. terenem walk oddziałów partyzanckich z Niemcami. 17-18 września okupant niemiecki dokonał pacyfikacji Wiśniowej, w której zamordowano 76 osób (w tym ok. 17 dzieci w wieku od 1 do 9 lat). W listopadzie i grudniu 1944 r., miejscowa ludność ocalała z masakry, była zmuszana do kopania okopów w pobliskim Szczyrzycu i dodatkowych dostaw zboża i ziemniaków (poza obowiązkowymi kontyngentami) dla wojska niemieckiego.

Zabytki:
Drewniany kościół św. Marcina z 1730 r. posiada wyposażenie wnętrza z XVII i XVIII w.
Synagoga w Wiśniowej
Cmentarz z okresu I wojny światowej - Cmentarz wojenny nr 373 - Wiśniowa
Cmentarz z okresu I wojny światowej - Cmentarz wojenny nr 374 - Wiśniowa
Dom nr 17

Gmina Wiśniowa
Wiśniowa 441

tel. 12 271-40-86
fax. 12 271-45-50
info@ug-wisniowa.pl

Tokarnia - wieś będąca siedzibą gminy Tokarnia, w powiecie myślenickim, województwie małopolskim.

Położenie:
Miejscowość położona jest w dolinie dużego potoku Krzczonówka, który oddziela Beskid Makowski od Beskidu Wyspowego. Pola uprawne i zabudowania Krzczonowa znajdują się w dolinie potoku oraz wysoko podchodzą na północno-wschodnie i wschodnie stoki Zębalowej należącej do Beskidu Wyspowego, i południowe i zachodnie masywu Beskidu Makowskiego. Przez Tokarnię, wzdłuż Krzczonówki biegnie droga łącząca Pcim z Skomielną Czarną.

Zarys historii:
We wsi znajdował się drewniany kościół Matki Boskiej Śnieżnej z XVIII wieku, przebudowany w XIX i XX wieku. Obecnie znajduje się on w skansenie w Zubrzycy Górnej.

Urodził się tu Mieczysław Józef Targowski-Tarnawa (ur. 1 stycznia 1891, zm. wiosną 1940 w Charkowie) - porucznik taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Urząd Gminy Tokarnia
Tokarnia 380
32-436 Tokarnia
 
telefon: 12 274-70-22
faks: 12 274-70-25
tokarnia@ug.pl

Sułkowice - gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Sułkowice.

Położenie:
Sułkowice położone są w dolinie rzeki Harbutówki i w dolinach uchodzących do niej potoków: Jastrząbka, Lubianka i Jasieniczanka. Otaczają je cztery pasma wzgórz: Wzgórza Lanckorońskie, Pasmo Bukowca i Pasmo Barnasiówki należące do Pogórza Wielickiego oraz Pasmo Babicy należące do Beskidu Makowskiego. Sułkowice są jednym z ośrodków miejskich aglomeracji krakowskiej.

Historia:
Pierwsze wzmianki o Sułkowicach pochodzą z 1136 i 1245 roku. Od 1410 r. aż do drugiej połowy XVIII w. miejscowość wraz z pobliskimi wsiami stanowiła uposażenie starostwa niegrodowego w Lanckoronie. Zajęciem ludności początkowo było rolnictwo, później bujnie zaczęło rozwijać się kowalstwo. Sprzyjały temu warunki naturalne - występowanie rudy darniowej, oraz duże zalesienie obszaru, dzięki czemu dostępne były surowce potrzebne w procesie wytopu. Z czasem wyroby sułkowickich kowali stały się znane i cenione w całym kraju. W drugiej połowie XIX wieku w miejscowości działało ok. tysiąca kowali. Pod koniec XVIII w. nastąpiły ważne wydarzenia: W 1771 r. koło Harbutowic doszło do bitwy konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi. Sześć lat później Sułkowice i okoliczne wsie zostały zakupione przez księżnę Franciszkę z Krasińskich. Pod koniec XIX w. dobra te trafiły do arcyksiążąt Rainera i Leopolda Habsburgów.

W dziejach Sułkowic tragicznie zapisały się lata ostatniej wojny. W 1943 roku doszło do pacyfikacji miejscowości, w której śmierć poniosło 26 osób. Za działalność w ruchu oporu miasto zostało odznaczone w 1977 r. Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy. W 1969 r. Sułkowice otrzymały prawa miejskie, zaczynając tym samym nowy okres w historii.

W latach 1975-1998 miasto leżało w woj. krakowskim.

Urząd Miejski Sułkowice
rynek Rynek 1
32-440 Sułkowice


telefon: 12 273-20-75
faks: 12 272-14-22
sulkowice@sulkowice.pl

Siepraw - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, na Pogórzu Wielickim w zlewni rzek Raby i Skawinki. Gmina położona jest częściowo nad Zalewem Dobczyckim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Siepraw. Według danych z 31 grudnia 2014 gminę zamieszkiwały 8566 osoby. W jej skład wchodzą 4 wioski: Czechówka, Łyczanka, Siepraw, Zakliczyn. Siepraw to miejsce narodzin Błogosławionej Anieli Salawy. Znajdują się tu trzy kościoły, w tym jeden drewniany pw. św. Marcina.

URZĄD GMINY SIEPRAW
ul. Kawęciny 30
32-447 SIEPRAW

tel.: (12) 37-21-811, (12) 37-21-800
Fax: (12) 37-21-806
gmina@siepraw.pl
www.siepraw.pl

Raciechowice - wieś w Polsce położona w środkowej części województwa małopolskiego, w powiecie myślenickim, w gminie Raciechowice.

Zabytki:

XVIII-wieczny dwór w Raciechowicach
Dwór w Raciechowicach: dwór z 2. połowy XVIII w., konstrukcji zrębowej, otynkowany, kryty dachem polskim z lukarnami. Zbudowany został w 1760 r., na planie wydłużonego prostokąta, z wnętrzem o dwóch traktach rozdzielonych korytarzykiem. W środkowej części elewacji frontowej znajduje się niewielki ryzalit związany z facjatą w dachu. W trójkątnym szczycie facjaty umieszczone są herby dawnych właścicieli Raciechowic: Leliwa i Nowina. Pierwotnie nad wejściem znajdował się rokokowy kartusz z fragmentem wiersza Jana Kochanowskiego i datą budowy dworu (obecnie w Muzeum Regionalnym w Myślenicach). W sieni zachowany jest murowany kominek z XVIII w.


Raciechowicki kościół pw. Św. Jakuba Apostoła
Kościół św. Jakuba Starszego: kościół parafialny pw. św. Jakuba Starszego i św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1720 r.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej; cenne wyposażenie rokokowe z XVIII w. Kościół oszalowany, pokryty gontami. Od zachodu do nawy dostawiona kruchta z piętrem dzwonowym. Do ściany prezbiterium dobudowana drewniana kapliczka z krucyfiksem z XVIII w.. Od strony północnej zachowała się część sobót. Stropy i ściany kościoła pokryte polichromią z 1. ćwierci XX w. Ołtarze wykonane zapewne przez Piotra Korneckiego, snycerza i rzeźbiarza, pracującego także w kościołach w Bochni, Zakliczynie i Gdowie. W ołtarzu głównym m.in. obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI w. i św. Katarzyny Aleksandryjskiej. W ołtarzu bocznym obrazy św. Sebastiana i św. Jakuba, a w prawym Św. Rodziny i św. Teresy z XVIII w. Rokokowa ambona, barokowa chrzcielnica i kropielnica z XVIII w.

Urząd Gminy Raciechowice
Raciechowice 277
32-415 Raciechowice

telefon: 12 372-52-01
faks: 12 372-52-00
wojt@raciechowice.pl

Pcim - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Pcim. Miejscowość jest siedzibą gminy Pcim. Wieś podzielona jest na trzy sołectwa: Pcim Centrum, Pcim-Krzywica i Pcim-Sucha. W latach 1975-1998 w województwie krakowskim.

Historia:
Pierwszych osadników sprowadził na początku XIII w. Leszek Biały. W 1338 r. Kazimierz Wielki ustanowił parafię Św. Mikołaja i wzniósł drewniany kościół. Akt lokacyjny wsi pochodzi z 1351 r., wieś była lokowana na surowym korzeniu przez czeskiego rycerza Nedana (stąd pierwotna nazwa: Nedanowa Wola), któremu król Kazimierz Wielki ofiarował obszar leśny o powierzchni około 100 łanów celem kolonizacji. Według przekazów ludowych we wsi osiedlali się chętnie jeńcy tatarscy i zbójnicy, którzy wrócili na drogę prawa. Według spisu z 1629 w Pcimiu istniały 2 młyny, tartak i folusz. Do sołectwa pcimskiego należała w połowie XIV w. łąka Lubień, na której powstała później wieś o tej samej nazwie.

W 1651r. w czasie powstania Kostki-Napierskiego działał w Pcimiu Marcin Radocki, nauczyciel i organista, który za udział w powstaniu i współpracę z Kostką-Napierskim został stracony w Krakowie 11 lipca 1651 r. W 1687 r. w czasie rekwizycji bydła doszło do konfliktu pomiędzy chłopami a kasztelanem Warszyckim, który wysłał przeciw nim oddział wojska. Chłopi stawili czynny opór, ich przywódcą był mieszkaniec Pcimia Piotr Ornatek.

W 1939r. w walkach obronnych o Pcim wzięła udział 10 Brygada Kawalerii płk. Stanisława Maczka. W czasie okupacji działały oddziały Armii Krajowej.

W 1953r. na terenie dawnego dworu powstał zakład produkcyjny Polskiego Związku Głuchych. W centrum Pcimia przy szosie Kraków-Zakopane istniała od XIX w. znana karczma U Druzgały (później Chata Sasa). W Pcimiu rozgrywa się akcja sztuki ludowej Zrękowiny u Druzgały Jana Szczęsnego-Płatkowskiego (pseud. "Pobratymiec"), ukazująca obyczaje pcimskich górali Kliszczaków.

Miejscowość ucierpiała podczas powodzi w 2010 r.

Myślenice - to gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Myślenice.

W skład gminy wchodzą wsie: Jawornik, Bęczarka, Krzyszkowice, Polanka, Bysina, Jasienica, Głogoczów, Zawada, Borzęta, Osieczany, Droginia, Łęki, Bulina, Trzemeśnia, Zasań, Poręba.


Historia:
Początki historycznej myślenickiej osady sięgają jeszcze czasów pogańskich. Pierwotnie powstała ona obok źródła (tzw. zimnej wody) na wschodnim zboczu Plebańskiej Góry, nad starym korytem Bysinki. W tym uroczysku, jak podaje tradycja, znajdowała się pogańska świątynia, gdzie oddawano cześć pogańskim bogom. W monograficznych opracowaniach, powołujących się na tradycję, spotykamy informacje, że na miejscu gontyny powstał pierwszy myślenicki kościół katolicki. Ostatecznie źródło ocembrowano, a następnie postawiono na nim kaplicę. Obecna kaplica, zwana Studzienką, zbudowana została na miejscu poprzedniej w 2. poł. XVIII w. w stylu późnobarokowym, otrzymując za patronkę Matkę Bożą Śnieżną.

Urząd Miasta i Gminy w Myślenicach
Rynek 8/9, 32- 400 Myślenice

tel. 12 639 23 00
fax. 12 639 23 05
e-mail: info@myslenice.pl
http://www.myslenice.pl/

Lubień - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Lubień. Miejscowość jest siedzibą gminy Lubień. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie nowosądeckim.

Położenie:
Lubień znajduje się w Beskidzie Wyspowym, w dolinie Raby i Smugawki. Zabudowania i pola miejscowości znajdują się nie tylko na dnie dolin tych rzek, ale także na stokach wybitnych szczytów Beskidu Wyspowego: Luboń Wielki, Szczebel i Zębalowa. Przez miejscowość przechodzi łącząca Kraków z Zakopanem oraz z Chyżnem (droga krajowa nr 7 jako fragment międzynarodowej trasy E77), stanowiąca na tym odcinku część Zakopianki. Została także wykonana obwodnica wsi w ramach drogi ekspresowej S7. W Lubniu znajduje się zjazd w kierunku Mszany Dolnej (droga wojewódzka nr 968).

Urodził się tutaj duchowny katolicki ks. biskup Kazimierz Górny.

Urząd Gminy Lubień
32-433 Lubień 50

tel.: (18) 26 82 017
fax.: (18) 26 82 035
gmina@lubien.pl
www.lubien.pl

Dobczyce - miasto w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobczyce, położone w dolinie rzeki Raby, między Pogórzem Wiśnickim a Pogórzem Wielickim. Jeden z ośrodków miejskich aglomeracji krakowskiej.

Dobczyce były miastem królewskim położonym w końcu XVI wieku w tenucie dobczyckiej w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego.

Historia:
Prawa miejskie zostały nadane Dobczycom około roku 1310. Na zamku dobczyckim wychowywał się święty Kazimierz, a Jan Długosz pisał część swych kronik i wychowywał synów królewskich. W 1450 r. w Dobczycach urodził się Leonard Vitreatoris polski astronom i matematyk, dziekan Akademii Krakowskiej (obecnie Uniwersytet Jagielloński). Mieszkańcy miasta cieszyli się przywilejami królewskimi, pozwalającymi np. na zakup soli z żup wielickich. W handlu duże znaczenie odgrywały w XVI i XVII wieku suszone śliwy, a także wełna i sukno. Po potopie szwedzkim koniunktura w Dobczycach załamała się. Kolejny okres wzmożonego rozwoju przypada dopiero na wiek XIX. 1 kwietnia 1864 zostaje założony urząd pocztowy. Rozwók został jednak zahamowany pod koniec tego stulecia przez nieurodzaj i epidemię cholery.

W latach 1975-1998 miasto należało do woj. krakowskiego.

Turystyka:
Znajduje się tu Jezioro Dobczyckie - sztuczny zbiornik wodny na Rabie (woda dla Krakowa i okolic), hotel, a także Muzeum Regionalne PTTK. 1 czerwca 2014 r. zdecydowano się na otwarcie zapory na Jeziorze Dobczyckim dla ruchu turystycznego. W latach 2014-2020 planuje się stopniowe zagospodarowywanie terenów wokół jeziora, głównie do celów edukacyjnych, turystycznych oraz na potrzeby sportów i rekreacji wodnej.



Gmina Dobczyce
Rynek 26
32-410 Dobczyce
Biuro Obsługi Klienta: 12 37-21-700, 37-21-701
fax. 12 27-12-993

Powiat myślenicki - powiat w Polsce (województwo małopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Myślenice.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie:  Dobczyce, Myślenice, Sułkowice
gminy wiejskie:  Lubień, Pcim, Raciechowice, Siepraw, Tokarnia, Wiśniowa
miasta:  Dobczyce, Myślenice, Sułkowice

Starostwo Powiatowe w Myślenicach
ul. Mikołaja Reja 13
32-400 Myślenice

Telefon: 12 2749 740
Fax:     12 2749 742

e-mail: starostwo@myslenicki.pl
www.myslenicki.pl

Powiat miechowski - powiat w Polsce, w północnej części województwa małopolskiego, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Miechów.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Miechów
gminy wiejskie: Charsznica, Gołcza, Kozłów, Książ Wielki, Racławice, Słaboszów
miasta: Miechów
Najwyższym szczytem powiatu jest Biała Góra (415 m n.p.m.).

Starostwo Powiatowe w Miechowie
woj. małopolskie
ul. Racławicka 12
32-200 Miechów

tel. 413821110
fax: 413821118
www.miechow.pl

Słaboszów - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Słaboszów.

W 1595 roku wieś położona w powiecie ksiąskim województwa krakowskiego była własnością starosty chęcińskiego Piotra Myszkowskiego. Do 1954 roku siedziba gminy Nieszków. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego. Integralna część miejscowości: Cyprianów.

Miejscowość jest siedzibą gminy Słaboszów.

We wsi znajduje się neogotycki, murowany kościół św. Mikołaja, zbudowany w latach 1854-1876 według projektu Henryka Marconiego, ufundowany przez miejscowego dziedzica Józefa Bzowskiego. Prace budowlane opóźnione przez wybuch powstania styczniowego dokończone zostały po śmierci fundatora przez jego żonę Katarzynę. Kościół konsekrował 11 lipca 1882 r. biskup Kuliński.

W Słaboszowie, w przedwojennym budynku szkoły powszechnej, w sierpniu 1944 roku, jeszcze przed wyzwoleniem został utworzony posterunek Ludowej Służby Bezpieczeństwa (która weszła w skład Armii Ludowej) na czele z komendantem Bronisławem Pilawskim ps. "Burza".

Gmina Słaboszów zajmuje obszar 76,9 km2 podzielona jest na 20 sołectw. Liczba mieszkańców na dzień 31 grudnia 2011 r. wynosi 3826 osób. Położona jest w północnej części województwa małopolskiego na Wyżynie Miechowskiej. Teren Gminy Słaboszów należy do dorzecza Wisły, a odwadniany jest przez rzekę Nidzicę. Większe dopływy Nidzicy to Kalinka. Słaboszów to gmina typowo rolnicza o dobrych warunkach glebowych. Rolnicy uprawiają przede wszystkim pszenicę, jęczmień, buraki cukrowe, ziemniaki. Przeważa hodowla trzody chlewnej i bydła. Na terenie gminy nie ma zakładów przemysłowych, gospodarstwa indywidualne prowadzi około 1200 rolników. Średnia wielkość gospodarstwa to około 5,80 ha. W celu ożywienia gospodarczego na terenie gminy wskazanym byłoby uruchomienie zakładu przetwórstwa rolno - spożywczego, piekarni, jak również utworzenie jednostki skupiającej produkty rolnicze.

Zabytki:
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

zespół kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja z 3. ćw. XIX w.,
kościół, 1854?1876,
dzwonnica,
cmentarz przykościelny,
plebania,
dom sióstr zakonnych.
Niedaleko miejscowości znajdowała się stacja kolejowa Słaboszów - nieistniejącego fragmentu obecnej Świętokrzyskiej Kolei Dojazdowej.

Urząd Gminy Słaboszów
Słaboszów 57, 32-218 Słaboszów

tel. 041 384 79 00
fax 041 384 79 15
gmina@slaboszow.pl
www.slaboszow.pl

Racławice - wieś w Polsce położona jest na lekko pofałdowanej Wyżynie Miechowskiej w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Racławice, przy drodze wojewódzkiej nr 783.

W latach 1976-1991 miejscowość była siedzibą gminy Racławice-Pałecznica. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego. Integralne części miejscowości: Biały Dół, Dale, Gościniec, Górki, Smolny Dół, Wysiołek, Zagumnie.

Miejscowość jest siedzibą gminy Racławice.


Historia:
Na wzniesieniu Górka Kościejowska, zwanym także Zamczyskiem, stał w XIV w. niewielki gródek. Dowody w postaci fundamentów murów dochowały się do czasów obecnych. Nazwa Racławice najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska właściciela dóbr rycerza Racława. Pojawia się po raz pierwszy w Kronikach Długosza, gdzie znajduje się informacja, że w 1410 chłopi z Racławic przywozili do obozu króla Jagiełły pod Sandomierzem soloną wołowinę i dziczyznę w beczkach. Z sąsiadującej z Racławicami wsi Wrocimowice pochodził chorąży Marcin, postać znana z opisu bitwy grunwaldzkiej.

W okresie powstania kościuszkowskiego wieś należała do Walerego Wielogłowskiego, herbu Starykoń, a jego dwór stał naprzeciw kościoła od strony zachodniej. Do dóbr Wielogłowskiego należały także mniejsze folwarki z dworkami w Janowiczkach i Dziemierzycach.

4 kwietnia 1794 pod Racławicami polskie wojska powstańcze pod wodzą Tadeusza Kościuszki stoczyły bitwę z wojskami rosyjskimi pod dowództwem generała Aleksandra Tormasowa. Bitwę wygrały oddziały powstańcze.

W kwietniu 1937 podczas protestu chłopskiego we wsi w czasie interwencji policji państwowej zginęło 3 chłopów.


Zabytki:
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

kościół parafialny pw. św. Piotra i św. Pawła, 1778 z figurą św. Szczepana i obrazem święta rozmowa z XVI w.,
dzwonnica, drewniana z dzwonem odlanym w 1547 roku;
ogrodzenie, drewniane;
pole bitwy pod Racławicami (1794);
pomnik z 1936 roku;
zespół dworski;
dwór;
park;
dworek i teren we Wrocimowicach.

Urząd Gminy Racławice

Racławice 15
32-222 Racławice

tel. (041) 3844016
fax. (041) 3844043
ugraclawice@wp.pl
www.raclawice.pl

Miechów - gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie kieleckim.

Siedziba gminy to Miechów.

Urząd Gminy i Miasta w Miechowie
ul. Henryka Sienkiewicza 25
32 - 200 Miechów
kontakt: centrala: 041/ 383-00-40, sekretariat: 041/ 383-26-31, fax: 041/ 383-23-78
e-mail: gmina@miechow.eu

Książ Wielki - wieś gminna w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Książ Wielki,

Miejscowość jest siedzibą gminy Książ Wielki, położona nad Nidzicą, około 7 km na północny wschód od Miechowa, przy DK7.

Historia:
Pierwotnie była to osada książęca, wzmiankowana już w 1120 przez kronikarza w klasztorze cystersów w Jędrzejowie.

W końcu XIV wieku był własnością Spytka z Melsztyna. W 1385 (inne źródła podają lata 1333-1370) Książ Wielki otrzymał prawa miejskie (lokacja królowej Jadwigi na prawie magdeburskim). Od tego czasu był także siedzibą szkółki parafialnej, wzmiankowanej w dokumentach magistratu. Jako siedziba powiatu, pod koniec XIV w. stał się także miejscem, w którym orzekał sąd ziemski (przetrwał do II poł. XVIII w.).

Zabytki:

• Kościół parafialny pod wezwaniem św. Wojciecha z XIV wieku,
  
• Poaugustiański Kościół św. Ducha z 1381 r. fundacji Spytka z Melsztyna,
  
• Renesansowy pałac Mirów ? wzniesiony dla bp. P. Myszkowskiego. Architektem pałacu był Santi Gucci, budowa trwała od 1585 do 1595, zniszczony w czasie Powstania Kościuszkowskiego, neogotycka nadbudowa pochodzi z lat 1841?1846, jej autorem był F. A. Stüler.
  
• Synagoga z 1846, obecnie w stanie ruiny.
  

Urząd Gminy w Książu Wielkim
ul. Warszawska 17, 32-210 Książ Wielki
tel./fax. (041) 3838002
e-mail: ugksiaz@wp.pl