Sękowa - wieś w Polsce położona nad rzeką Sękówką, dopływem Ropy. Wieś znajduje się w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim i jest siedzibą gminy Sękowa.

Integralne części miejscowości: Ćwiercie, Górki, Kawiory, Koźlenice, Męcianki, Podole, Postronie, Puste Pole, Za Kościołem. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Przez Sękową przebiega droga wojewódzka nr 977.

W miejscowości ma swoją siedzibę parafia św. Józefa Oblubieńca NMP, należąca do dekanatu Gorlice, diecezji rzeszowskiej.

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.

Historia
Aktem wydanym 22 lutego 1363 r. Kazimierz Wielki zezwolił Niemcowi imieniem Nikiel założyć wieś na surowym korzeniu w tzw. Sękowym Lesie. Jednocześnie uposażył parafię katolicką jednym łanem ziemi. Osadnicy pochodzili zapewne z terenów podgórskich. Do II wojny Sękowa była najdalej na południe wysuniętą wsią polską w dorzeczu Sękówki.

Wieś była jednym z najstarszych ośrodków wydobycia ropy naftowej. W 1790 r. na pograniczu Sękowej i Siar istniały studnie ropne, dzierżawione i eksploatowane przez chłopów pańszczyźnianych od właściciela pól, Jana Wybranowskiego. W 1854 r. udział w kopalniach miał Ignacy Łukasiewicz. W 1873 r. miejscowe wyroby ropopochodne prezentowane były na Wystawie Powszechnej w Wiedniu. W 1875 r. eksploatację prowadziło tu już 9 firm zatrudniających łącznie 250 pracowników, jednak roczne wydobycie wynosiło jedynie ok. 350 ton. Kopalnie te z różną wydajnością działały do II wojny światowej.

W XIX w. wieś znana też była jako ośrodek tkactwa. W 1889 r. liczyła 165 gospodarstw i 1051 mieszkańców.

Wieś wiele ucierpiała w czasie I wojny światowej. Od stycznia do początku maja 1915 r. znajdowała się na linii frontu (jako tzw. ziemia niczyja). Rosjanie zajmowali wzgórza po wschodniej stronie doliny Sękówki: Zagórz (507 m) i Wierszek (582 m). Oddziały austro-niemieckie miały pozycje na stokach pasma Oboczy (627 m). Rano 2 maja 1915 r. ? pierwszego dnia ?bitwy gorlickiej? - oddziały 11 Bawarskiej Dywizji Piechoty zaatakowały Rosjan (3 Armia gen. Radko Dimitriewa). Zaciekłe walki, w wyniku których Niemcy zajęli pierwszą linię Rosjan, trwały do wieczora, przy ogromnych stratach obu stron. Pozostały po nich w Sękowej 2 cmentarze wojenne (w całej dolinie Sękówki - 7 cmentarzy).

Sękowa została w 2003 roku wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, jako Drewniane kościoły południowej Małopolski - Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa. Podstawą wpisu były kryteria III (nieść unikalne lub co najmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub cywilizacji wciąż żywej bądź już nieistniejącej) i IV (być wybitnym przykładem typu budowli, zespołu architektonicznego, zespołu obiektów techniki lub krajobrazu, który ilustruje znaczący(e) etap(y) w historii ludzkości). Miejscowość zrzeszona jest w Lidze Polskich Miast i Miejsc UNESCO.

Urząd Gminy Sękowa

38-307 Sękowa 252
tel. 018 3518016 lub 018 3518017
fax. 018 3540310

e-mail: ugsekowa@sekowa.pl
www.sekowa.pl