Bystra-Sidzina (do 1954 gmina Bystra) - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie suskim. W latach 1975?1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim. Siedzibą urzędu gminy jest Bystra Podhalańska.

W skład gminy wchodzą 2 wsie: Bystra Podhalańska i Sidzina oraz 10 osad: Do Kamieńskiego, Górny Kardel, Jarominy, Malinowo, Migasy, Podleśna, Stasinka, Staszkowie, Wielka Polana, Zagrody.

Gmina ta do 1992 stanowiła część gminy Jordanów.

SIDZINA

STARA LEGENDA MÓWI, ŻE "TU W TYM MIEJSCU BYŁ NA ZIEMI KIEDYŚ RAJ". KRÓL ZYGMUNT AUGUST PRZYWILEJEM WYDANYM 23 KWIETNIA 1563 ROKU W PIOTRKOWIE NADAŁ PRAWO LOKACJI W LASACH ZWANYCH MIŁOSZOWA.

"Chcąc Królestwa naszego powiększyć przez lokację wsi w dobrach naszych królewskich, w ziemi naszej krakowskiej oraz pożytku skarbu wzbogacić dajemy Maciejowi Gorylowi możność lokowania w naszym lesie zwanym Miłoszowa (od dawniej używanej nazwy Sidziny) leżącym niedaleko zamku naszego Lanckorony i należącym do tego zamku" - czytamy w dokumencie. Jednak nazwa Sidziny miała się wywodzić od ludowej nazwy sitowa - siciny, która obficie porastała młaki i bagna. W XVII wieku Sidzina była wsią przygraniczną. Prowadził tędy szlak handlowy na Wegry, szczególnie chętnie uczęszczany przez kupców omijających komory celne w Nowym Targu.

BYSTRA

POWSTANIE BYSTREJ - W PRZECIWIEŃSTWIE DO SIDZINY - NIE JEST DOKŁADNIE UDOKUMENTOWANE. AKCJA OSADNICZA DLA TERENÓW NAD SKAWĄ I BYSTRZANKĄ ORAZ U ICH ZBIEGU MIAŁA MIEJSCE W XVI WIEKU.

Pewną rolę w jej zasiedleniu odegrali Wołosi, w ramach osadnictwa prowadzonego przez starostwo lanckorońskie. Po upadku Rzeczypospolitej dobra przejął skarb austriacki, a Bystrą zakupili Habsburgowie. Początkowo Bystra była wsią szlachecką. Na przełomie XVIII i XIX stulecia dziedzic wsi Bolesław Syryusz Wilkoszewski wybudował dwór z zabudowaniami gospodarczymi, a jego rodzina przed drugą wojną światową była ostatnimi właścicielami wsi.

Urzędu Gminy Bystra-Sidzina
Adres: 34-235 Bystra Podhalańska 373
Tel: 18 2681220,221,222
Fax: 18 2681291

sekretariat: urzad_gminy@bystra-sidzina.pl
biuro Rady Gminy: biurorady@bystra-sidzina.pl
http://www.bystra-sidzina.pl

Budzów ? gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie suskim. W latach 1975?1998 gmina położona była w województwie bielskim.

Budzów znajduje się w Beskidzie Makowskim, między wschodnią częścią Pasma Koskowej Góry a Pasmem Chełmu. Zabudowania i pola Budzowa zajmują dość rozległe dno doliny Paleczki i jej dopływu - Jachówki, oraz zbocza obydwu pasm. Przez miejscowość przechodzi droga wojewódzka nr 956. Do miejscowości należą przysiółki: Mirochówka i Zimzielówka.

Urząd Gminy
34-211 Budzów 445

Telefon: 033/8740032
Fax (033) 874-00-31

E-mail : gmina@budzow.pl

http://www.budzow.pl/

Powiat suski - powiat w Polsce (województwo małopolskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Sucha Beskidzka. Pozostałe miasta w powiecie suskim to Jordanów i Maków Podhalański.

Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:

gminy miejskie: Jordanów, Sucha Beskidzka
gminy miejsko-wiejskie: Maków Podhalański
gminy wiejskie: Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce

Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej
ul.Mickiewicza 19
34-200 Sucha Beskidzka
tel. centrali (0-33) 87-57-800
fax (033) 874 25 11

Radziemice (do 1954 gmina Łętkowice) - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. W latach 1975?1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Zabytki
Kościół parafialny św. Stanisława Biskupa - został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Urodzajne gleby a także sąsiedztwo rzek i strumieni sprzyjało rozwojowi osadnictwa na terenach już od czasów prehistorycznych. Było to także powodem wczesnego tworzenia się na tym obszarze wielkich własności ziemskich. Pierwszym znanym właścicielem Radziemic był Radzim, żyjący na początku XIII wieku. Od jego imienia pochodzi nazwa Radziemice. W sierpniu 1228 roku książę Kazimierz Opolski nadał Klemensowi - wojewodzie opolskiemu wieś Radziemice. Kolejnym znanym nam właścicielem był Jan z Budzieszowic, który zakupił te dobra w 1400 roku, ale już 25 lat później przechodzą one w ręce Felicji - żony Mikołaja z Brzezia.

Ostatnimi właścicielami Radziemic była rodzina Kleszczyńskich, którzy w 1905 roku zakupili te dobra. Po zakończenie I wojny światowej osiedlił się tutaj na stałe dziedzic wsi Edward Kleszczyński. Położył on duże zasługi dla rozwoju Radziemic. Wybudował i zorganizował pierwszą w powiecie miechowskim spółdzielnie mleczarską. Z jego inicjatywy powstała ochotnicza straż pożarna oraz kółka rolnicze. Wyposażył kościół i podarował tereny pod nowy cmentarz. Tę dobrą passę rozwoju wsi przerwała II wojna światowa. Po wojnie dobra Kleszczyńskich upaństwowiono, z części z nich powstał PGR.

NASZ ADRES:
Urząd Gminy Radziemice
Radziemice 74
32-107 Radziemice

e-mail Urzędu Gminy: ug@radziemice.gmina.pl
www.radziemice.gmina.pl

Proszowice - gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Prehistoria
W rejonie Proszowic spotyka się ślady pochodzące jeszcze z czasów neolitu, a także kultury łużyckiej. W okresie migracji i ekspansji Słowian (VI-VII w.) obszary Małopolski zostały przez nich zasiedlone. Powstałe plemię Wiślan stworzyło silne jednostki administracyjne, przypominające państwo, w skład którego weszły tereny powiatu proszowickiego[potrzebny przypis]. Wybudowali oni gródek książęcy, który nie tylko był siedzibą władcy, ale również spełniał funkcje obronne. Dolina Szreniawy sprzyjała rozwojowi rolnictwa, dlatego Proszowice były w dawnych czasach ośrodkiem handlu zbożem.

Urząd Gminy i Miasta Proszowice
ul. 3 Maja 72
32-100 Proszowice

tel.(12) 386-10-05, (12) 386-10-20, (12) 386-19-69
fax. (12) 386-15-55

e-mail: um@proszowice.pl,
sekretariat@um.proszowice.pl

Pałecznica - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. Gmina powstała 1 kwietnia 1991 z podziału gminy Racławice-Pałecznica. Siedzibą władz gminy jest Pałecznica.

Historia
Badania archeologiczne dowodzą, że tereny gminy Pałecznica były zamieszkane już około 600 lat temu. W pierwszych przekazach historycznych pojawiła się jako Pałesnica, Pałęsnica, Pałesznica, u Jana Długosza - Palcznycza. Wieś, w powiecie miechowskim, w dokumentach z 1337 wspomniana została jako własność Mszczuja - wojewody sandomierskiego. Większość miejscowości wchodzących w skład dzisiejszej gminy ma średniowieczny rodowód. Świadczy o tym fakt, iż są one wymieniane przez Jana Długosza w dziele -Liber Beneficjorum.

Rozwojowi osadnictwa sprzyjały dobre warunki klimatyczne i glebowe. Przez wiele wieków stanowiły one własność rodów rycerskich, a później szlacheckich. W średniowieczu przebiegał tędy szlak handlowy prowadzący z Krakowa, przez Proszowice do Wiślicy i Sandomierza. W wyniku rozbiorów teren gminy i całej ziemi proszowickiej znalazł się pod panowaniem austriackim. W latach 1809-1814 wieś wchodziła w skład Księstwa Warszawskiego, w latach 1815-1831, Królestwa Polskiego, a następnie (do 1914) znalazła się w zaborze rosyjskim. W czasie insurekcji kościuszkowskiej zatrzymał się tu wraz ze swymi oddziałami Tadeusz Kościuszko przed bitwą pod Racławicami (według szacunków niektórych historyków w insurekcji brało udział ponad 100 chłopów z rejonu Pałecznicy).

Urząd Gminy Pałecznica
ul. Św. Jakuba 11 32-109 Pałecznica

Telefon: (0-41) 38-48-037
Fax:   (0-41) 38-48-107

E-mail kontaktowy: halat.j@palecznica.pl
www.palecznica.pl

Nowe Brzesko (do 1954 gmina Gruszów) - gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. W latach 1975?1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Nowe Brzesko.

Historia
Pierwsze wzmianki o Nowym Brzesku pochodzą z XIII w. Początkowo wieś była własnością biskupów krakowskich. W 1223 r. opat brzeski Florian nadał ją klasztorowi norbertanów w Hebdowie. W 1279 r. Gotfryd de Glesin uzyskał przywilej założenia miasta na prawie magdeburskim.

Historia Nowego Brzeska ściśle łączy się z historią klasztoru w Hebdowie. Za czasów Jana Długosza Nowe Brzesko miało 40 łanów miejskich, z których opłacało czynsz klasztorowi. Znajdowały się w nim dwa młyny na Wiśle, jeden należący do klasztoru, drugi do wójta miasteczka. W 1449 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził przywilej lokacyjny Nowego Brzeska. Przywileje zostały później potwierdzone jeszcze dwa razy: 17 kwietnia 1674 r. przez króla Jana Sobieskiego oraz 4 października 1767 r. przez Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Nowe Brzesko znalazło się w Nowej Galicji (zabór austriacki), w 1809 r. w granicach Księstwa Warszawskiego, a od roku 1815 w Królestwie Kongresowym (zabór rosyjski). Gdy zgromadzenie zakonne norbertanów w Hebdowie zostało rozwiązane w 1818 r., miasto przeszło na własność rządu. W 1827 r. w Nowym Brzesku było 151 domów i 904 mieszkańców. 1 stycznia 1870 r. Nowe Brzesko utraciło prawa miejskie.

Urząd Gminy i Miasta Nowe Brzesko
ul. Krakowska 44
32-120 Nowe Brzesko
tel (012) 385-20-94
fax (12) 3850355
e-mail: sekretariat@nowe-brzesko.pl
www.nowe-brzesko.pl

Koszyce - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Koszyce.

Historia
Miejscowość położona była w dobrach królewskich, stanowiła uposażenie wielkorządcy krakowskiego i nosiła nazwę Koszyczki. Pierwsza wzmianka o Koszycach w źródłach pochodzi z 1328 roku. Przez Koszyce, położone przy przeprawie przez Szreniawę, przebiegał szlak handlowy z Krakowa i Bochni przez Wiślicę na Ruś Kijowską. 26 czerwca 1374 r. królowa Elżbieta Łokietkówna nadała Koszycom, posiadającym już uprzednio prawa miejskie, prawo magdeburskie i przywilej targów w poniedziałki. Przywileje lokacyjne były wzorowane na krakowskich. Miasto było ważnym ośrodkiem rzemieślniczym i handlowym. 4 kwietnia 1421 r. Koszyce powtórnie były lokowane na prawie magdeburskim przez króla Władysława Jagiełłę i otrzymały przywilej odbywania 8-dniowego jarmarku 22 lipca i targów we wtorki. W mieście znajdowała się komora królewska, która pobierała myto od wozów i pędzonego bydła. W pobliżu Koszyc znajdował się port rzeczny na Wiśle w Morsku. W 1563 r. w mieście znajdowały się 83 domy, 13 jatek rzeźniczych oraz łaźnia. W mieście handlowano zbożem, upowszechniła się stosowana tu miara korzec koszycki, równy 1/4 korca krakowskiego (55 kg żyta lub 57 kg pszenicy). Z 1564 r. pochodzi wzmianka o istnieniu ratusza. W 1579 r. w Koszycach działało 86 warsztatów rzemieślniczych.

Urząd Gminy Koszyce
ul. Elżbiety Łokietkówny 14, 32-130 Koszyce
Województwo małopolskie, powiat proszowicki
tel. +48 41 351 40 48
fax. +48 41 351 40 52
e-mail: ug@koszyce.gmina.pl

Koniusza - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Urząd Gminy Koniusza
32-104 Koniusza 55
tel. (012) 386 91 00; 386 90 39; 386 90 27
fax. (012) 386 90 15
e-mail:gmina@koniusza.pl

Powiat proszowicki - powiat w Polsce (województwo małopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą są Proszowice.

Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:

gminy miejsko-wiejskie: Proszowice, Nowe Brzesko
gminy wiejskie: Koniusza, Koszyce, Pałecznica, Radziemice
miasta: Proszowice, Nowe Brzesko

STAROSTWO POWIATOWE W PROSZOWICACH
ul. 3 Maja 72, 32-100 Proszowice
tel.(12) 386-18-46, 386-10-63
fax (12) 386-29-33
e-mail: starosta@proszowice.upow.gov.pl
http://www.proszowice.upow.gov.pl/

Zator - gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, położona w Kotlinie Oświęcimskiej, u stóp Pogórza Karpackiego, usytuowane nad rzeką Skawą. Gminę przecinają drogi o numerach 781, 44, 28 oraz linia kolejowa nr 94 Kraków Płaszów - Oświęcim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bielskim.

Siedziba gminy to Zator.HistoriaRys historyczny powstania Gminy Zator
W okresie kształtowania się państwa polskiego, w dorzeczu górnej Wisły, późniejszej ziemi krakowskiej obejmującej swoim zasięgiem również teren zatorszczyzny zamieszkiwało plemię Wiślan. Z chwilą powstania państwa polskiego tereny te stanowiły zachodnią część Małopolski, wchodzącej w skład monarchii pierwszych Piastów. Pierwsze osady ludzkie skupiały się głównie w dolinach rzecznych Wisły, Skawy i Soły. Około roku 1179 w wyniku darowizny Kazimierza Sprawiedliwego na rzecz Mieszka Plątonogiego- księcia opolskiego i pana na Raciborzu, istniejąca wówczas rozległa kasztelania oświęcimska, a wraz z nią zatorszczyzna oderwane zostały od Polski i przyłączone do Śląska pod panowanie Piastów Śląskich. Granicę pomiędzy księstwem opolskim Mieszka Plątonogiego, a dzielnicą krakowską Kazimierza Sprawiedliwego ustalono na rzece Skawie. W tym okresie, według najnowszych badań powstał Zator jako gródek graniczny, strzegący szlaku handlowego wiodącego z Krakowa na Śląsk. z faktem tym wiązać należy również pochodzenie nazwy "Zator", która oznaczać miała zatorowanie drogi lub rzeki. Pierwsza oficjalna wzmianka o wsi Zator pochodzi z roku 1228 w związku z nadaniem jej wojewodzie opolskiemu Klemensowi z Ruszczy. Ten z kolei uposażył, zwaną już wówczas wsią książęcą, klasztor benedyktynek w Staniatkach koło Krakowa. W 1281 roku Zator wszedł w skład nowo powstałego księstwa cieszyńskiego , które otrzymał książę cieszyński Mieszko.

Urząd Miejski w Zatorze
32-640 Zator

tel. (33) 841 22 12, 841 22 13, 841 22 15, 841 22 16, 841 22 18, 841 06 27
fax. (33) 84 10 206

e-mail: gmina@zator.pl

strona internetowa: www.zator.pl

Przeciszów - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, w gminie Przeciszów. We wsi krzyżują się droga krajowa 44 z drogą wojewódzką 949.

Przeciszów słynie z licznych stawów oraz swojej przynależności do Doliny Karpia. Wieś założono w XIII w. Od XV do XVIII w Przeciszowie rezydował ród Myszkowskich, zasiadający w senacie I Rzeczypospolitej aż po wiek XVIII. Dzięki nim we wsi na wielką skalę rozwinęła się hodowla karpia. Stawy przyrębskie, gdzie występuje ponad 200 gatunków ptaków, zostały wpisane na listę Natura 2000.

Położenie
Wieś usytuowana jest w obrębie Makroregionu Kotliny Oświęcimskiej, w której wyróżnione są dwa mezoregiony:

w części północnej - Dolina Górnej Wisły,
w części południowej - Podgórze Wilamowickie.
Pod względem ukształtowania terenu w Przeciszowie można wyróżnić dwie formy tj. płaską (nizinna), oraz wysoczyznową o falistej wierzchowinie Podgórza Wilamowickiego. W części północnej występują lokalne tereny podmokłe i zabagnione.

Południowa część gminy Przeciszów, należąca do Pogórza Wilamowickiego, posiada charakter falisty o wierzchowinie wyniesionej do 280?290 m n.p.m.

Najbardziej urozmaicony obszar pod względem rzeźby i krajobrazu występuje w części środkowej i południowej wsi. Obszar ten charakteryzuje się wyrównanymi, szerokimi garbami oraz pojedynczymi wzgórzami, które są rozcięte siecią wąskich, głębokich i nieckowatych dolin.

GMINA PRZECISZÓW
32-641 Przeciszów
ul. Podlesie 1

Tel. 033 841 32 94, 841 33 92
fax: 033 841 32 01

www.przeciszow.pl
e-mail: wojt@przeciszow.pl
  gmina@przeciszow.pl

Polanka Wielka - wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, w gminie Polanka Wielka, której jest siedzibą.

Historia
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana została w spisie świętopietrza parafii dekanatu Zator diecezji krakowskiej z 1326 pod nazwą Polenka. Prawdopodobnie pod koniec XIV wieku lokowano siostrzaną wieś, Polankę Górną, nazywaną Polanką Nową, podczas gdy starsza Polanka przezwana została Polanką Starą (Dolną).

Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach powstałego w 1315 księstwa oświęcimskiego, od 1327 stanowiącego lenno Królestwa Czech. W 1457 zostało wykupione przez króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka, a w towarzyszącym temu dokumencie sprzedaży wystawionym przez Jana IV oświęcimskiego w dniu 21 lutego 1457 wymienione zostały zarówno Polanka Antiqua jak i Nowa Polanka. W 1564 ostatecznie księstwo wcielono do Korony Królestwa Polskiego.

Po upadku powstania listopadowego w majątku państwa Cieńskich w Polance Wielkiej przebywał przez jakiś czas Bazyli Mochnacki, ojciec Maurycego Mochnackiego i Kamila Mochnackiego, a także ich brat - Tymoleon Mochnacki.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.


Zabytki

Kościół pw. św. Mikołaja z XII w. w 1658 r. przekształcony w stylu barokowym. Kościół orientowany, drewniany konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowo-ramowej. Składa się z wydłużonego, zamkniętego wielobocznie prezbiterium z murowaną zakrystią od północy, szerszej nawy i dwukondygnacyjnej wieży, nakrytej kopulastym hełmem zwieńczonym obeliskiem. Dach nad korpusem dwuspadowy, jednokalenicowy. Na kalenicy dachu sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę kształtu barokowego. Ściany wnętrza nawy i prezbiterium podzielone za pomocą pilastrów i gzymsów. Otwór tęczowy o łuku trójlistnym ściętym. W tęczy krucyfiks barokowy. Ołtarze rokokowe, z XVIII w. Ambona klasycystyczna. Chrzcielnica marmurowa, barokowa. Organy z 1735 r. Obrazy (obecnie w nowym kościele): Matka Boska Częstochowska z XVII w., Najświętsza Maria Panna z Dzieciątkiem z ok. 1600 r., św. Mikołaj z XVIII w.

URZĄD GMINY POLANKA WIELKA
ul. Długa 61
32-607 Polanka Wielka

tel. (33)8488-008
fax. (33)8488-009
e-mail: gmina@polanka-wielka.pl
www: http://www.polanka-wielka.pl

Oświęcim - gmina miejska, miasto w województwie małopolskim, siedziba władz powiatu oświęcimskiego oraz gminy wiejskiej Oświęcim.

Położenie
Oświęcim leży w centrum Kotliny Oświęcimskiej, pomiędzy Pogórzem Karpackim a Wyżyną Śląską. Z okolicznymi regionami łączą dogodne połączenia kolejowe, drogowe i wodne.

Przez miasto przepływa rzeka Soła. Miasto znajduje się przy ujściu Soły do Wisły.

Historia

Miasto ma ponad 800-letnią historię i należy do najstarszych piastowskich grodów kasztelańskich w Polsce. Według zachowanych dokumentów około 1179 r. gród oświęcimski został przekazany przez Kazimierza Sprawiedliwego na rzecz swojego bratanka Mieszka Plątonogiego, księcia opolskiego i raciborskiego. Od tego momentu losy związane były z dziejami Śląska i Małopolski, a w XIV w. również z historią Korony Czeskiej.

Zabytki

Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau
Zamek w Oświęcimiu wraz z wieżą
Tunele
Kaplica św. Jacka w Oświęcimiu
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
Kościół Matki Bożej Bolesnej
Rynek w Oświęcimiu
Ratusz w Oświęcimiu
Liczne kamienice
Cmentarz parafialny w Oświęcimiu
Cmentarz żydowski w Oświęcimiu
Synagoga Chewra Lomdei Misznajot
Pałac Ślubów
Kaplica Hallerów w Dworach
Fresk sufitowy autorstwa Witolda Kaczanowskiego w Oświęcimskim Centrum Kultury - jeden z największych w Europie
Zbiory Historyczno-Etnograficzne

Urząd Miasta Oświęcim
ul. Zaborska 2
32-600 Oświęcim

telefon: 33 842-91-00
faks: 33 842-91-99
sekretariat@um.oswiecim.pl

Oświęcim - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bielskim.

Siedziba gminy to Oświęcim.



Urząd Gminy Oświęcim
ul. Zamkowa 12
32-600 Oświęcim

Tel. +48 33 844 95 00
Fax. +48 33 844 95 10
gmina@gminaoswiecim.pl